Ханзны бүтэц, зурлага, түүнийг бичих
1. Ханзны бүтэц, зурлага, түүнийг бичих
Ханзны хөг, түүний тэмдэглэл, унших арга
差-cī，词cí，此cǐ，次c̀ мэдээж энэхүү хөг өөрчлөгдөхөд тухайн үг нь тэс өөр утгатай болох тул хөгийг зөв гаргах нь чухал бидний хувьд хамгийн хэцүү зүйл энэхүү хөг байдаг юм. Мөн cí гэж хоёрдугаар хөгөөр дуудагддаг ханз хятад хэлэнд маш олон тул чухам ямар ханзыг, ямар утгатай үг хэлж байгааг ярианы утга хамт орж буй бусад ханзыг нь ойлгож байж мэдэж авна.
Хятад хэлийг тэмдэглэдэг үсгийг /дүрс/ ханз гэх бөгөөд
маш эртний түүхтэй тул өөртөө хятад улсын түүх, соёлын
арвин их зүйлийг өөртөө агуулж байдаг өвөрмөц хэл юм.
№
|
Зурлага
|
Зурлагын
нэр
|
Зурлага орсон жишээ ханз
|
1
|
丶
|
diǎn点
|
六，头
|
2
|
一
|
héng横
|
一，二
|
3
|
丨
|
shù竖
|
中，甲
|
4
|
丿
|
piě 撇
|
九， 月
|
5
|
㇏
|
nà 捺
|
人，文
|
6
|
ˊ
|
tí提
|
习， 汉
|
7
|
乛
|
henǵguō横沟
|
字， 买
|
8
|
亅
|
shùgoū竖钩
|
到， 小
|
9
|
㇂
|
xiéggōu斜钩
|
我， 纸
|
10
|
㇁
|
wāngōu弯钩
|
子，狠
|
11
|
㇃
|
pínggōu平钩
|
心， 必
|
12
|
𠃍
|
héngzhé横折
|
五， 口
|
13
|
𠃊
|
shùzhé竖折
|
画， 出
|
14
|
𠄌
|
shùtí竖提
|
比， 民
|
15
|
フ
|
héngpiě横撇
|
又， 水
|
16
|
𠃋
|
piězhé撇折
|
么， 纸
|
17
|
ㄑ
|
piědiǎn撇点
|
奴，好
|
18
|
㇆
|
hézhégōu横折钩
|
习， 力
|
19
|
乚
|
shùwāngōu竖弯钩
|
儿， 老
|
Ханз нь нэгэнт зурлаганаас бүтэж өөрийн хэлбэрээ олох боловч өөрийн
гэсэн утга бүхий бүрэн ханз үүсэх бүтэц нь доорхи байдлаар ангилдаг ба үүнийг
зүгээр ийм байдаг гээд л мэдээд авчихад л болоо түүнээс цээжлээд байх
шаардлагагүй:
Нэгээс:日，乙
Зүүн-баруун: 利，村
Дээр-доор: 念，花
Гаднаас дотогш: 回， 园
Тэнцүү: 坐， 乘
Зүүн-баруун: 利，村
Дээр-доор: 念，花
Гаднаас дотогш: 回， 园
Тэнцүү: 坐， 乘
Ханзны зурлагыг бичиж ханзыг үүсгэх зурлаганы дараалал гэж байдаг бөгөөд
ханзыг дарааллын дагуу зурвал нэгд цэвэр, хоёрт хурдан бичэгддэг. Ханзыг яаж
бичих нь дурын асуудал боловч бичих дарааллын дагуу бичиж сурвал тань маш
хялбар байх болно. Зарим солгой гараар бичдэг хүмүүст хүндрэл үүсдэг тал бий.
Зурлагыг зурах үндсэн дараалал:
1.十 – г бичихийн тулд эхлээд héng （өмнөх хүснэгтэд байгаа зурлагын нэр）тэгээд shù
буюу /一，十/
2.人-г
бичихийн тулд эхлээд piě тэгээд nà гэх мэт
3. Дээрээс доошоо: 二
4. Зүүнээс баруун: 江
5. Гаднаас дотогш: 月
6 Дотор талыг нь түрүүлж битүүлээд дараа нь гаднахыг сүүлд битүүлэх：回
7. Голынхыг нь тэгээд хоёр талыг：小
4. Зүүнээс баруун: 江
5. Гаднаас дотогш: 月
6 Дотор талыг нь түрүүлж битүүлээд дараа нь гаднахыг сүүлд битүүлэх：回
7. Голынхыг нь тэгээд хоёр талыг：小
Жишээ нь:
Ханзны хөг, түүний тэмдэглэл, унших арга
Хятад хэлний бас онцлог гол зүйлийн нэг бол хөг бөгөөд
үүнийг сурахгүйгээр хятад хэлийг сурна гэсэн ойлголт байхгүй юм. Хятад хэлэнд
нийт 6 хөг байдаг ч үндсэн гол 4 хөгийг сурах нь чухал юм. Хөгийг тэмдэглэхдээ
ханзны ард англиар бичиж эгшигүүдийн дээр яг ямар хөг болохыг ˉ, I хөг ˊII хөг,ˇ III хөг, ˋIV хөг гэж
тэмдэглэнэ. Жишээ нь:
差-cī，词cí，此cǐ，次c̀ мэдээж энэхүү хөг өөрчлөгдөхөд тухайн үг нь тэс өөр утгатай болох тул хөгийг зөв гаргах нь чухал бидний хувьд хамгийн хэцүү зүйл энэхүү хөг байдаг юм. Мөн cí гэж хоёрдугаар хөгөөр дуудагддаг ханз хятад хэлэнд маш олон тул чухам ямар ханзыг, ямар утгатай үг хэлж байгааг ярианы утга хамт орж буй бусад ханзыг нь ойлгож байж мэдэж авна.
cí гэдэг дуудлага нь: 词 үг хэллэг，辞 үгийн дуудлага，慈энэрэнгүй
дөлгөөн， 雌 эм
хүйс, эмэгтэй гэсэн утгыг илтгэнэ. Ханз /зурлага нь өөр/ хэзээ ч давхцахгүй ба
харин ижил дуудагддаг, хөг адилхан ханз маш олон.
баярлалаа.
ReplyDelete